بهرام قاسمی سخنگوی وزارت خارجه : کارشکنی آمریکا در حوزه بانکی
بهرام قاسمی دهمین سخنگوی دستگاه دیپلماسی در گفت‌وگویی با فارس به تشریح عملکرد دستگاه دیپلماسی در قضیه سوریه، مناسبات تهران با قاهره، منامه، اتاوا، دورنمای روابط با عربستان، آینده برجام و … پرداخت.
قاسمی در این گفتوگو مواضع ایران در قبال سوریه را واقع‌بینانه و منطقی می‌داند و می‌گوید: برخی کشورها در این سالیان در مورد سوریه دست به قماری خطرناک زدند و تمامی داشته‌های خود را بر این میز قمار از کف وا نهادند و تاوان سنگینی نیز پرداخت کردند، البته این برای ما خوشحال کننده نبوده و نیست.
وی در این گفتوگو مبارزه با تروریسم را برای ایران امری جدی خوانده و تصریح می‌کند: از حاکمیت ملی و دولت قانونی و تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه با جدیت تمام حمایت می‌کنیم و بی‌شک در این چارچوب با سایر کشورهایی که بتوانند با این اصول کلی و به حق و دیدگاه‌های ما همراهی بیشتری داشته باشند، می‌توانیم گفتوگو، رایزنی و همکاری داشته باشیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره تغییر مواضع برخی کشورها در قبال تحولات سوریه بیان می‌کند: بخش عمده‌ای از کشورهای جهان که با شتاب و شدت در سالیان گذشته بحث حذف اسد و جایگزینی فردی دیگر به جای او را مطرح می‌کردند، رفته رفته به این واقعیت پی بردند که بشار اسد در شرایط کنونی جایگزینی ندارد.
قاسمی همچنین در آستانه اولین سالگرد اجرای برجام این توافق را اتفاقی مهم می‌داند و دستاوردهای آن را بسیار می‌شمرد و با بیان اینکه در زمینه بانکی مقداری مشکل و کارشکنی وجود دارد، عنوان می‌کند: هنوز کار زیادی را پیش رو داریم و باید با تمام توان در این مسیر تلاش خود را ادامه دهیم، به هر حال برجام نتیجه یک تفاهم و اجماع ملی و خواست کشور بود و تا به این جا هم رسیده‌ایم، ولی هنوز کار پایان نیافته است.
این دیپلمات عالی‌رتبه کشورمان همچنین بر این باور است که تصوری غلط است که با خیال خوش و راحت بنشینیم و فکر کنیم مسائلمان با برجام تماما حل شده است.
وی در این گفتوگو همچنین ترجیح می‌دهد در حال حاضر راجع به ترامپ و رویکرد آینده‌اش قضاوت نکند.
روابط تهران و ریاض سؤال دیگری بود که قاسمی درباره آن در این گفتوگو اظهارنظر کرد و گفت: عربستان اشتباهات متعددی داشته و هنوز هم متاسفانه به این اشتباهات خود ادامه می‌دهد. من به آنها توصیه می‌کنم تا می‌توانند بر واقع‌بینی خود بیفزایند، واقعیت‌های منطقه را بسنجند و احساس نکنند که می‌توانند یا باید ارزش‌ها یا آرزوهای خود را علی‌رغم اینکه با واقعیت‌های منطقه تطبیق ندارد، در منطقه دنبال کنند.
به باور این دیپلمات ایرانی عربستان در حال حاضر دارای پرونده‌های قطوری از اشتباهات است که باید اینها را اصلاح کند و به نقطه‌ای برسد که بخواهد به صورت آبرومندانه تغییر رفتار بدهد.
قاسمی همچنین گفت که کویتی‌ها گفته بودند قرار است هیأتی را به ایران بفرستند و حامل پیامی هستند که هنوز اتفاقی در این زمینه نیفتاده است.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در ادامه این گفتوگو با خبرگزاری فارس، درباره مناسبات تهران و منامه هم به مقامات بحرینی توصیه کرد که بهتر آن است که بحرین در یک واقع بینی و با نگاهی منصفانه و به دور از القائات دیگران و مصایب داخلی خود، واقع‌بینانه به همسایه بزرگ خود (ایران) توجه و نگاه کند و رفتاری سازنده و عقلایی را در پیش بگیرد.
قاسمی درباره مناسبات ایران و مصر نیز می‌گوید: این آمادگی چه از جانب ما و چه از سوی آنها برای حرکت به یک نقطه بهتر وجود داشته است. نمی‌گویم این نقطه بهتر در ابتدا کجا و الزاما کدام نقطه می‌تواند باشد؛ ولی حرکت به جلویی می‌توانیم داشته باشیم.
وی درباره آخرین تحولات در روابط تهران و اتاوا نیز با بیان اینکه ما برخی مسائلی را با کانادا داریم که باید حل و فصل شود، چه در حوزه حقوقی و چه در سایر حوزه‌ها، عنوان می‌کند: فکر می‌کنم هنوز راه‌هایی باقیمانده که باید طی شود تا به نقطه اولیه برای گشایش دفتر حفاظت منافع به عنوان اولین تفاهم برسیم.
سخنگوی وزارت خارجه همچنین در این گفتوگو اعلام کرد که روند تعیین سفرای جدید ایران در نمایندگی‌هایی که ماموریت سفرای پیشین به اتمام رسیده، آغاز شده است.
مشروح گفت‌وگوی خبرنگاران فارس با سخنگوی وزارت خارجه را در زیر می‌خوانید.
*دیگران باید با کمک ایران در بحران سوریه، ایفای نقش کنند
با توجه به تحولات اخیر در سوریه، جایگاه کنونی ایران در این تحولات کجاست؟ برخی با اشاره به توافق ترکیه و روسیه در خصوص برقراری آتش‌بس در سوریه این ایده را مطرح می‌کنند که ایران کنار گذاشته شده و مسکو و آنکارا به پیش می‌روند. آیا با این تحلیل موافقید؟
قاسمی: خیر، اکنون و با توجه به تمامی پارامترهای درگیر در بحران سوریه نمی‌توانم به چنین ایده‌ای بهای زیادی بدهم، هنوز این بحث یک تحلیل شتابزده است، جایگاه ایران، به گونه‌ای است که دیگران باید با کمک ایران در بحران سوریه ایفای نقش کنند. تحولاتی از نوع بحران سوریه یا سایر کشورهای اطراف ایران مثل افغانستان، عراق و … که دچار چنین بحران‌هایی بوده‌اند، مسائلی نیستند که با یک روز یا حتی یک هفته و چند حادثه بتوان درباره آنها ارزیابی و قضاوت کرد یا باعث این شوند که نگاه و تحلیل کلی و کلان دچار نوسان یا تغییر شود یا گفته شود که در روند تحولات تغییرات اساسی هست یا نیست، لذا تحلیل زودهنگام از وقایع اشتباه است. به طور مثال در مورد سوریه باید عملکرد دولت‌ها و یا همسایگان و نیروهای موثر در مسئله سوریه و حتی نوع رفتار سازمان ملل و دیگر مجامع جهانی و گروه‌های تروریستی و … را نیز در مجموعه این تحولات مورد ارزیابی و توجه قرار داد.
روابط ما با سوریه با توجه به نوع و کیفیت رابطه، از بعد از انقلاب اسلامی و در هنگام جنگ تحمیلی یک رابطه مشخص و معینی بوده و در طول بحران سال‌های اخیر سوریه نیز سیر مشخص و بسیار دقیق و معینی را دنبال کرده است.
*مواضع واقع‌بینانه ایران
مواضع ایران در قبال سوریه در این دوران مشخص و تغییرناپذیر ماند و امروز می‌توان قضاوت روشن و مثبتی را از سیاست خارجی نظام در قبال سوریه داشت. جمهوری اسلامی ایران به گونه‌ای عمل کرده و مواضع خود را مشخص کرد که ناچار به تغییر این مواضع در مقاطع کنونی نشد. زمان ثابت کرد که مواضع ایران، مواضعی عاقلانه‌تر و واقع‌بینانه‌تر نسبت به مسائل سوریه و مجموعه منطقه بوده است و این کاملا قابل مشاهده است که سایر کشورها بوده‌اند که رفته‌رفته علی‌رغم اینکه نمی‌توانستند در یک لحظه مشخص و یا به یکباره مواضع خود را تغییر دهند، اما امروز رفته‌رفته سعی می‌کنند یا از مواضع پیشین خود فاصله گرفته یا این مواضع را تعدیل کنند و اگر برایشان امکان داشته باشد، تلویحاً به نوعی بر شکست سیاست‌های قبلی خود اذعان می‌کنند.
برخی کشورها در این سالیان دست به قماری خطرناک زدند و تمامی داشته‌های خود را بر این میز قمار از کف وا نهادند و تاوان سنگینی نیز پرداخت کردند، البته این برای ما خوشحال کننده نبوده و نیست.
ما چون گذشته هنوز بر آتش‌بس، ثبات، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی سوریه اصرار داریم و در گذشته نیز همین مواضع را داشته‌ایم و امروز هم بر همان اساس به حرکت خود ادامه می‌دهیم و همچنین کماکان با جدیت و تمام توان به درخواستی که دولت سوریه برای مبارزه با تروریسم از ما داشت ادامه خواهیم داد و این سیاست، سیاست آتی ما تا سرکوب و ریشه‌کن شدن تروریسم در آنجا خواهد بود.
*راه‌حل سیاسی یگانه فرمولی که برای سوریه متصور است
بحران سوریه همانگونه که در گذشته هم بدان مکررا اشاره کرده‌ایم، راه‌حل نظامی نداشته و نخواهد داشت و عمدتا یگانه فرمولی که در مورد سوریه متصور می‌باشد، یک راه‌حل سیاسی است و قطعا جنگ هم نمی‌تواند و نباید یک جنگ بی‌پایان تلقی شود. آنان که استمرار جنگ در سوریه را هدف می‌دانند، دشمنان ملت سوریه و حتی دشمنان بشریت تلقی می‌شوند.
یعنی نمی‌توان این چنین تصور کرد و دیگران نیز نباید و نمی‌توانند چنین آرزویی را برای مردم بیگناه سوریه داشته باشند که یک جنگ بی‌پایان را در آنجا تحمل کنند که به بهای نابودی کامل آن کشور و کشتار انسان‌ها، کودکان و زنانی که بیگناه و با درد و آلام و مصایب زیادی در آنجا زندگی می‌کنند، تمام شود.
* با جدیت از حاکمیت ملی، دولت قانونی، تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه حمایت می‌کنیم
لذا باید هر چه سریع‌تر به یک راه‌حل سیاسی دست یافت. در شروع انتخاب یک راه‌حل سیاسی معمولا فرآیندهای مختلفی مطرح می‌شود و نگاه قدرت‌های منطقه و همسایگان و سایر عوامل می‌تواند روز به روز بر این تحولات اثر بگذارد و ما با هوشیاری کامل و به طور دقیق و با یک واقع‌بینی و با توجه به اصول مشخص خود در بحث سوریه حضور داریم. مبارزه با تروریسم برای ما امری جدی است، از حاکمیت ملی و دولت قانونی و تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه با جدیت تمام حمایت می‌کنیم و بی‌شک در این چارچوب با سایر کشورهایی که بتوانند با این اصول کلی و به حق و دیدگاه‌های ما همراهی بیشتری داشته باشند می‌توانیم گفتوگو، رایزنی و همکاری داشته باشیم.
*همکاری‌های ایران و روسیه در موضوع سوریه
با روسیه که از گذشته همکاری‌ها و اشتراک مواضع بیشتری داشتیم، توانستیم در پرتو رایزنی‌های بیشتر در مورد سوریه به تفاهمات بیشتری نائل شویم، و در طی سال گذشته نیز هماهنگی و همکاری‌های مختلف تعیین‌کننده‌ای در عرصه‌های گوناگون داشتیم که با استمرار این روند و تعمیق این همکاری‌ها توانستیم در شرایط حاضر اجلاس سه جانبه اخیر مسکو را داشته باشیم که بین وزرای خارجه سه کشور ایران، روسیه و ترکیه برگزار شد و این موضوع می‌تواند ادامه یابد و خود دارای معانی بسیاری بود و پیام‌های روشنی برای دیگران داشت.
ممکن است، البته و به طور بسیار طبیعی هر سه کشور در تمام مسائل سوریه نظراتشان منطبق نباشد و اختلاف‌نظرهایی باقی بماند، اما مهم این اختلافات جزیی نیست، مهم این است که در یک اصول کلی بتوانیم برای یک اجماع تفاهم کنیم و آن می‌تواند راه را برای اینکه جلو برویم باز کند و هر چه زودتر بر بحران فعلی سوریه که یک فاجعه انسانی، جهانی و تراژدی قرن حاضر است، فائق بیاییم.
متاسفانه در دورانی و زمانی که برخی کشورها در جهان از صلح، امنیت، ثبات و مبارزه با تروریسم سخن می‌گویند و گوش فلک را کر کرده‌اند، خودشان شرایطی را به وجود آورده‌اند که برخی دولت‌ها یا شهروندان خارجی بتوانند برای سرنگونی یک دولت قانونی به سوریه بیایند، نیرو و اسلحه ارسال کرده و در آنجا بجنگند.
*به عنوان یک عنصر فعال در بحث سوریه حضور داریم و خواهیم داشت
لذا ما به عنوان یک عنصر فعال در بحث سوریه حضور داریم و خواهیم داشت. ایران در منطقه و سوریه دارای جایگاهی است که دیگران چه در منطقه و چه در خارج از منطقه به نقش ایران و تاثیرگذاری آن واقف هستند و با توجه به نوع روابط ایران با دولت سوریه، نهایتا دیگران باید این همکاری را با ایران داشته باشند تا بتوانیم در مورد سوریه کاری را پیش ببریم و تا حد امکان از بحران بکاهیم و آتش‌بس را تثبیت کنیم، تا در پی آن بتوان مذاکرات برای یافتن یک راه‌حل سیاسی را برای سوریه آغاز کنیم تا نهایتا این کشور بتواند به ثبات و آرامش کامل دست یابد.